Verovali ili ne - književna nagrada “Živojin Pavlović” za najbolju knjigu proze, ove godine nije dodeljena.
Ma kako na prvi pogled izgledala nevažna, ova riplijevska odluka žirija sa velikim “Ž”, višestruko je značajna za književni život u Srbiji. Ako takav još postoji.
Pre svega, odluka je neuobičajena jer, sudeći po načinu rada književnih žirija sa malim “ž”, u Srbiji je verovatnije da se nagrada dodeli neobjavljenoj knjizi nego da se bilo koja nagrada, sa velkim ili malim “n” ili “ž” - ne dodeli.
Osim što je neuobičajen, postupak žirija je i neobičan. Neobičan je jer podrazumeva jasan estetski i profesionalni stav. Javno ispoljavanje tog stava, nedvosmisleni je moralni čin. Sa jedinim mogućim, velkim “M”. A to je u književnom životu Srbije antikvarna kategorija. Neobičnost ove jednoglasne odluke žirija ne umanjuje ni činjenica da se nagrada dodeljuje “piscima iz Jagodine ili onima koji su u ovom gradu u centralnoj Srbiji rodjeni ili onima koji su u njemu živeli”. Apetite pisaca sa velikim “A”, ne umanjuje stvarni ili fingirani status nagrade.
Svojevremeno je Momo Kapor na svoj crnnohumorni a ipak dobroćudni način, podsećao da je Beograd grad sa najvecim brojem pisaca po kvadratnom metru na svetu. Ne sa manje crnohumorne, a uprkos svemu dobroćudne gorčine, može se dodati da je Srbija država sa ništa manjim brojem pisaca koji svakodnevno otvaraju što klasično poštansko, što elektronsko sanduče - čvrsto uvereni da će u njemu naći dugoočekivano pismo Nobelovog komiteta u kojem ih, taj komitet sa velikim “K”, obaveštava da pripreme svečani govor povodom uručenja Nobelove nagrade.
I sada se jedan žiri, tamo neki jagodinski sa velikim “J”, usudio da odluči kako nijedna knjiga ne zaslužuje da dobije nagradu “Živojin Pavlović”! Nije to mala hrabrost. Neki preduzimljiviji pisac sa velikim “P”, mogao bi da taj žiri izloži javnom ruglu u svojim fantazmagoričnim kolumnama. A neki drugi, mogao bi da ih kao “pravoslavni” komandos tajno presretne u nekom budžaku, uveravajući ih snagom argumenta batine sa velikim “B”, u opravdanost vlastitih književnih stavova. Ili bi neki treći, u duhu demokratskog društva sa velikim “D”, zašto da ne?, mogao da osnuje paralelnu istoimenu nagradu ili paralelni žiri. A u takvoj atmosferi, ni kontramiting kontranagrade ili kontražirija nije isključen.
Dodaj komentar