Prema indijskoj kosmologiji, ovaj svet je stvoren iz tamasa, sile koja teži nadole; iz kosmičkih čestica koje su teškim sidrom odvučene na prvobitno dno. Za njim nastupa rajas, stanje širenja i obuhvatanja, rađanja mnoštva bića. Proces se završava u fazi sattva, razgorevanju plamena koji seže do povratka u prvobitni izvor i zaokruživanja postojanja. Tri faze postanka odgovaraju alhemijskim bojama – crnoj, beloj i crvenoj, odražavajući analogije sa stupnjevima individualnog razvitka. U ovakvom shvatanju univerzuma i alhemičari su našli polazište za svoja dela.
U nigredu - izvornoj tami, truljenju i fermentaciji, metal i duša se oslobađaju početne forme kao što se u tamasu, odvijaju procesi iz kojih se rađa svet. Na početku duhovnog postignuća stoji smrt, ali kao “umiranje za ovaj svet”, okretanje od spoljašnjih utisaka u unutrašnjost bića da bi otpočeo duhovni rad. Poput zrna žita koje mora ostati u zemlji da bi dalo plod, svest se mora okrenuti unutra da bi pojedinac izrastao. Crna boja, uostalom, nagoveštava uskrsnuće, večni život, i plodnost jer buđenje dolazi iz tame.
Alhemičari kažu “Merkur će se preobraziti u ognju”. U njemu je izvor prosvetljenja – lumen naturae. Toliko topline i boja, vrhunci topljenja i pretvaranja čvrstog i hladnog u toplo i receptivno, postepeno će uvesti u novu fazu. Kada se faza crnjenja (melanosis, nigredo) okonča, alhemijski proces dobija boju. Tada adept čisti metal (dušu) i tim činom ulazi u fazu beljenja (leukosis, albedo). Alhemičar je, na drugom stupnju, izašao iz tamne faze psihološkog presiptivanja, silaženja nadole u svet prvobitne materije, napustio je upitanost nad smislom vlastite egzistencije, i počeo težiti ka izvorima svetlosti. Ovo je faza duševne smirenosti, poverenja u božansko vođstvo i vere u univerzum. Ukoliko je crnjenje simbolizovalo silazak nadole u tamni svet unutrašnjih istina, beljenje odražava kretanje nagore, ka izvorima božanskog, maifestaciju napuštanja niskih spekulacija uglavnom proizašlih iz neznanja i nesposobnosti da se uzdigne iznad svakodnevne egzistencije. Rastopljeni metali prelaze u čistije forme, a pojedinac posle godina duhovne iscrpljenosti dobija novu snagu kojom će otpočeti drugi deo procesa. Njegova duša se u tami obnovila. Moć duše je oslobođena iz tamasa i ulazi u rajas koji nosi potencijal ekspanzije i razvoja. Ovaj proces odgovara sublimaciji. Između bele i crvene faze, adept će proći kroz mnoštvo nijansi: žute, limun žute, narandžaste, ljubičaste. Kada treća faza nastupi, bela boja će biti usavršena. To je krajnja granica rastvaranja posle koje sledi zgušnjavanje. Alhemičar će moći da dovrši proces u fazi koja se naziva rubedo, ili crvenjenje, a analogna je izlasku sunca. To je tačka velikog intenziteta u kojoj se suprotnosti sjedinjuju u coniunctio oppositorum ili svetom venčanju koje će dati filozofski kamen.
U alhemijskim tekstovima coniunctio oppositorum je simbolično prikazan venčanjem kralja i kraljice u vatri ljubavi. Njihovo venčanje prikazuje obnovu celovite prirode spajanjem glavnih sila u čoveku. Ono je predaja hemafroditskoj prirodi koja označava postizanje intuitivnog uvida nasuprot jednostranoj racionalnosti. Tu se Hermes sjedinjuje sa Afroditom ulazeći u praiskonsko stanje ljudskog roda, gde je očuvana jedinstvena duhovna čvrstina. Tek rođeni kamen zapravo je unutrašnja duhovna snaga, duševna čvrstina proistekla iz mekoće i nastala u receptivnosti. Proučavanjem kamena čovek stiče sposobnost za njegov pronalazak, a njegovim traženjem, približava se prirodi kamena Zato Dorn uzvikuje: “Ostavite se mrtvog kamena u živi filozofski kamen”, potvrđujući da je filozofski kamen, čovek sam, da smisao postojanja i savršenstvo dela nosimo u sebi.
Dodaj komentar